سازمان تبلیغات اسلامی

---

سازمان تبلیغات اسلامی از جمله نهادهایی است که با هدف اعتلای فرهنگ اسلام و ترویج شاخص‌های اعتقادی، بعد از پیروزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ شمسی به فرمان امام خمینی تشکیل و در حال حاضر زیر نظر مقام رهبری قرار دارد.
این سازمان در ابتدا به‌صورت شورایی اداره می‌شد و پس از آن به‌صورت ریاستی اداره می‌شود. در دوره‌های مختلف ریاست این سازمان بر عهده آیت‌ الله احمد جنتی، محمود محمدی عراقی و سید مهدی خاموشی بوده و امروزه ریاست آن بر عهده محمد قمی است. سازمان تبلیغات دارای اساسنامه‌ای در هفده ماده و دارای وظایفی است که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.

۱ - معرفی سازمان

---

با حدوث انقلاب و پایه‌گذاری حکومت دینی، جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت و آنگاه ضرورت ایجاد نهادها و ارگان‌های که بتوانند هر یک به‌نوعی مروج آرمان‌های فرهنگی و دینی و باورهای فکری رهروان امام و پیروان اسلام در جامعه اسلامی باشند بصورت بی‌وقفه مدنظر مقامات ارشد کشور قرار گرفت.
در این راستا دیری نپایید که با فرمان امام خمینی نهادهای انقلابی یکی در پی دیگری شکل گرفتند و به انجام خدمات محوله مشغول گشتند.
سازمان تبلیغات اسلامی از جمله نهادهایی است که با هدف اعتلای فرهنگ اسلام و ترویج شاخص‌های اعتقادی، بنیاد نهاده شد.
در طی سال‌هایی که از فعالیت این سازمان سپری شده است به اقتضا، نیازمندی‌های مطرح در سطح جامعه و به تناسب سیاست‌های کلی نظام اسلامی فعالیت‌های این سازمان دستخوش تغییر و تحول بوده است.
در گذشته این سازمان توسط بزرگانی چون: آیت‌ الله احمد جنتی، حجت الاسلام محمود محمدی عراقی، و قبل از آن توسط شورایی متشکل از: شهید حقانی، شهید شیرازی، آیت‌ الله جنتی، آیت‌ الله مهدوی کنی، آیت‌ الله امامی کاشانی، اداره شده است.
پیرو تحولاتی که لازمه وجودی یک نهاد پویاست، و با عنایت مقام معظم رهبری، از سال ۱۳۸۰ هجری شمسی محورهای اساسی آموزش، تحقیق و پژوهش، نشر و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و انس با قرآن، با بهره‌گیری از ابزارهای جدید و فن‌آوری روز در سرلوحه فعالیت این سازمان قرار گرفت. در همین راستا و با فرمان مقام معظم رهبری، طی حکمی در تاریخ سوم مهرماه سال ۱۳۸۰ حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید مهدی خاموشی به ریاست این سازمان منصوب گردید.
نظر به اهمیت و حجم برنامه‌های مدون و مصوب، و جهت اجرا دقیق و سریع اصلاحات مورد نیاز تغییر و تحولات متعدد در ساختار سازمان آغاز شده و نیز، اقدام به تاسیس موسسات تخصصی صورت گرفته است.

۲ - وظایف

---

عمده وظایف سازمان تبلیغات اسلامی عبارتند از:
۱- سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، سازماندهی، پشتیبانی و نظارت بر تبلیغات دینی- مردمی.
۲- زمینه‌سازی برای یافتن نیروهای مومن و پیدایش تشکل‌های انجمن‌های اسلامی و جمعیت‌های مشابه و نظارت بر فعالیت آنها.
۳- تلاش در جهت احیا و اشاعه معارف، فرهنگ و تاریخ تشیع از همه راه‌های ممکن، با تاکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی و حراست از آن، با همکاری مراجع و نهادهای ذیربط.
۴- تحقیق و بررسی در خصوص تبلیغات سو و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسائی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه انقلاب اسلامی با هماهنگی سایر دستگاه‌های ذیربط و ارائه سیاست‌های لازم در جهت خنثی‌سازی آنها و تنویر افکار عمومی.
۵- انجام مطالعات راهبردی و بررسی‌های کاربردی در زمینه نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه بویژه جوانان و طراحی برنامه‌ها و شیوه‌های تبلیغی نوین و اصلاح و احیای روش‌های سنتی در تبلیغات اسلامی.
۶- تدوین و انتشار کتب و نشریات مناسب و ضروری به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی، و تبیین مواضع انقلاب اسلامی و انجام پژوهش‌های لازم بویژه در زمینه نظام تربیتی و مبانی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حکومت اسلامی و حمایت از پژوهشگران متعهد.
۷- تلاش جهت هدایت افکار عمومی با استفاده از رسانه‌های همگانی و فعالیت مستقیم رسانه‌ای در صورت لزوم.
۸- شناسایی و معرفی آثار نمونه فرهنگی و هنری، افراد و شبکه‌های تبلیغی- مردمی جامعه اسلامی و تهیه و عرضه فرآورده‌ها و آثار نمونه فرهنگی- هنری، در جهت ارائه الگوهای مناسب هنرمندان متعهد و انقلابی و حمایت از آنان.
۹- برنامه‌ریزی، زمینه‌سازی و انجام اقدامات لازم برای هرچه فعال‌تر شدن افراد تاثیرگذار مانند: روحانیون، دانشگاهیان، معلمان و هنرمندان در جهت رشد فرهنگ اسلامی و مقابله با آثار نامطلوب فرهنگ‌های بیگانه.
۱۰- برنامه‌ریزی، نظارت و هماهنگی در برگزاری هرچه بهتر مراسم و شعائر انقلابی و دینی در کشور با مشارکت کلیه نهادهای مردمی و دولتی.
۱۱- همکاری با وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی و وابسته به دولت و نهادهای انقلابی به منظور تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی در محیط سازمان‌های دولتی و نهادهای انقلابی.
۱۲- تاسیس و اداره موسسات آموزشی و مراکز دانشگاهی در جهت تربیت مبلغان کارآمد و هنرمندان متعهد و مربیان دینی.
۱۳- تاسیس مراکز اطلاع‌رسانی تخصصی، تبلیغی و دینی.
۱۴- سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر کشور بویژه مناطق محروم با همکاری روحانیت و مردم.
۱۵- هدایت و حمایت انجمن‌های اسلامی و تشکل‌های اسلامی- مردمی و نظارت بر آنها.
۱۶- برنامه‌ریزی فرهنگی و تبلیغی جهت علاقه‌مندان به فرهنگ فارسی در کشور با تاکید بر خدمات متقابل اسلام و ایران، با همکاری و هماهنگی مراجع ذی‌صلاح.
۱۷- برگزاری کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی مردمی در کشور به منظور تعمیق و گسترش معارف اسلامی و فراهم کردن زمینه شرکت هنرمندان و شبکه‌های تبلیغی- مردمی در کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی.
۱۸- انجام همکاری‌های فرهنگی- تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی داخل کشور در راستای اهداف سازمان و به منظور تامین ارتباط افراد و مراکز اسلامی و فرهنگی- مردمی برای تالیف قلوب آنان با هماهنگی سایر مراجع ذی صلاح.
۱۹- نظارت بر ترجمه متون دینی و تعیین ضوابط و مقررات مربوط به تهیه، ترجمه و انتشار این متون جهت بهره‌برداری در کشور.
۲۰- نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و انجام فعالیت‌های قرآنی از طریق تربیت مربی، تدوین جزوات آموزشی، و همکاری با وزارتخانه‌های ذی‌ربط جهت گسترش آموزش و معارف قرآن کریم.

۳ - اساسنامه

---

اساسنامه سازمان تبلیغات اسلامی از هفده ماده تشکیل شده است.

۳.۱ - ماده اول

ماده ۱: نام.
سازمان تبلیغات اسلامی نهادی است برخاسته از متن انقلاب اسلامی که در اجرای فرمان حضرت امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) در سال ۱۳۵۸ تاسیس گردید و از این پس در اساسنامه به اختصار «سازمان» نامیده می‌شود.

۳.۲ - ماده دوم

ماده ۲: شخصیت حقوقی.
سازمان نهادی است دینی و فرهنگی که دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و در چارچوب سیاست‌های مقام معظم رهبری اداره می‌گردد.

۳.۳ - ماده سوم

ماده ۳: مرکز.
مرکز اصلی سازمان در تهران است و می‌تواند در داخل کشور اقدام به ایجاد واحد اداری، فرهنگی یا نمایندگی نماید.

۳.۴ - ماده چهارم

ماده ۴: مدت فعالیت.
مدت فعالیت سازمان از زمان تاسیس نامحدود بوده و انحلال و یا توقف ماموریت آن تنها با حکم مقام معظم رهبری امکان‌پذیر است.

۳.۵ - ماده پنجم

ماده ۵: اهداف.
۱- احیاء و اشاعه‌ اندیشه اسلام در همه زمینه‌های مورد نیاز و تقویت روح عبودیت الهی و ترویج اخلاق اسلامی در میان مردم به ویژه نسل جوان.
۲- دفاع از اصول اسلام، نظام جمهوری اسلامی و آرمان‌های انقلاب اسلامی و شناخت توطئه‌های فرهنگی- تبلیغی بیگانگان و تبیین انحطاط و بطلان مکتب‌های الحادی و انحرافی و مبارزه با آفت‌های التقاط و تحجر با تکیه بر جامعیت اسلام.
۳- گسترش کمی و کیفی تبلیغات دینی مردمی و برانگیختن احساس مسئولیت عمومی در قبال اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران.

۳.۶ - ماده ششم

ماده ۶: وظایف سازمان.
۱- پیشنهاد سیاست‌های کلان تبلیغات اسلامی- مردمی به مقام معظم رهبری جهت تصویب.
۲- انجام مطالعات و بررسی‌های کاربردی در خصوص مسائل و نیازهای دینی و تبلیغی جامعه اسلامی و طراحی شیوه‌های تبلیغی نوین، فراگیر، غیرمستقیم و اثربخش و نیز احیاء روش‌های سنتی سازگار با موازین اسلامی و حذف یا اصلاح شیوه‌های سنتی نامتناسب با ارزش‌های اسلامی.
۳- تحقیق و بررسی در خصوص شیوه‌ها و ترفندهای تبلیغاتی سوء و تهاجم فرهنگی علیه جامعه اسلامی و اتخاذ تدابیر لازم جهت خنثی‌سازی و مقابله با آن‌ها و تنویر افکار عمومی.
۴- تاسیس مراکز و مؤسسات فرهنگی، هنری، آموزشی و اطلاع‌رسانی تخصصی به منظور تامین محتوا و منابع انسانی لازم.
۵- تبیین و شناساندن معارف و ارزش‌های اسلامی و نیز مواضع اصولی جمهوری اسلامی برای عموم مردم، به ویژه جوانان، از طریق تدوین و انتشار نشریات و کتب و انجام فعالیت‌های سمعی و بصری و برگزاری سخنرانی‌های تخصصی و عمومی با استفاده از فناوری‌های نوین.
۶- تهیه و ارائه چارچوب‌ها و شاخص‌های معرف محصولات مطلوب فرهنگی و هنری و تهیه و عرضه فرآورده‌ها و آثار نمونه فرهنگی و هنری در جهت ارائه الگوهای مناسب به هنرمندان متعهد و انقلابی و حمایت از آنان.
۷- فراهم کردن شرایط و زمینه‌های مناسب برای فعالیت‌ افراد و گروه‌های تاثیرگذار فرهنگی و هنری و ارائه تسهیلات و امکانات لازم برای عرضه آثار آنان در راستای گسترش تبلیغات اسلامی.
۸- کمک و همکاری با سازمان‌ها، دستگاه‌ها و شرکت‌های مختلف دولتی و غیردولتی، به منظور گسترش و تداوم تبلیغات اسلامی در آن‌ها.
۹- تاسیس مراکز اطلاع‌رسانی تبلیغات اسلامی به منظور تبیین ارزش‌های اسلامی و تحکیم باورهای اصیل دینی مردم و نیز پاسخگویی به سؤالات و شبهات آن‌ها.
۱۰- برنامه‌ریزی، سازماندهی و پشتیبانی برای اعزام مبلغ به نقاط مورد نظر کشور با اولویت به مناطق محروم و دورافتاده با هماهنگی و همکاری سازمان‌های مسئول و ذیربط.
۱۱- اقدام و کمک به برگزاری گردهمایی‌ها، جشنواره‌ها و یادواره‌ها و نمایشگاه‌های مردمی و تخصصی به منظور ترویج و تبلیغ ارزش‌ها و سنت‌های اصیل اسلامی.
۱۲- هدایت و نظارت و عندالاقتضاء پشتیبانی و هماهنگی فعالیت‌های تبلیغاتی و شعائر مذهبی مردم در جهت نیل به تحقق اهداف انقلاب اسلامی.
۱۳- تهیه و تنظیم سیاست‌های تبلیغی سازمان، در چارچوب سیاست کلی نظام و چشم‌انداز بیست ساله و متناسب با شرایط و اقتضای زمان و فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه و اجرای کامل آن‌ها پس از تصویب هیات امناء.
۱۴- تحقیق و بررسی در خصوص شناخت دقیق ادیان مختلف به ویژه مکاتب جعلی و استعماری و مقابله علمی، فکری و ریشه‌ای با آن‌ها و نیز ارتقا سطح آگاهی و بینش دینی مردم برای مواجهه استدلالی و منطقی با چنین پدیده‌های ضد اسلامی.
۱۵- کمک به تاسیس، توسعه و تجهیز کتابخانه‌های مساجد، حسینیه‌ها، مدارس و مراکز آموزش عالی- تحقیقاتی و نیز مراکز اسلامی و فرهنگی در راستای توسعه تبلیغات اسلامی در آن‌ها.
۱۶- جلب مشارکت و هدایت همکاری‌های مردمی از طریق صدور مجوز تاسیس و ساماندهی کانون‌های فرهنگی- تبلیغی، کانون‌های قرآنی، تشکل‌های مذهبی و انجمن‌های اسلامی.
۱۷- نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و اهتمام به آموزش همگانی قرآن کریم از طریق ساماندهی و حمایت از تشکل‌های قرآنی مردمی.

۳.۷ - ماده هفتم

ماده ۷: ارکان سازمان.
۱- هیات امناء؛
۲- رئیس سازمان؛
۳- رکن نظارتی؛

۳.۸ - ماده هشتم

ماده ۸: هیات امناء.
هیات امناء متشکل از ۵ نفر می‌باشد که با حکم مقام معظم رهبری برای مدت ۵ سال منصوب می‌شوند.
تبصره: جلسه هیات امناء با حضور حداقل ۴ نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات با رای حداقل ۳ نفر عضو به تصویب می‌رسد.

۳.۹ - ماده نهم

ماده ۹: وظایف و اختیارات هیات امناء.
۱- بررسی و پیشنهاد هر نوع تغییر در اساسنامه خدمت مقام معظم رهبری جهت تصویب.
۲- بررسی و پیشنهاد اصول کلی حاکم بر خط مشی‌های اساسی سازمان خدمت مقام معظم رهبری جهت تصویب.
۳- بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالیانه در چارچوب خط مشی‌های اساسی مصوب مقام معظم رهبری.
۴- نظارت بر اجرای صحیح قوانین و آئین‌نامه‌ها و حسن جریان امور.
۵- بررسی و تصویب صورت‌های مالی سالیانه سازمان پس از استماع گزارش رکن نظارتی و ارائه به دفتر مقام معظم رهبری.
۶- انتخاب رئیس هیات امناء.
۷- بررسی و تصویب اساسنامه سازمان‌های وابسته و نیز تشکیلات کلان و تفصیلی آن‌ها.
۸- بررسی و تصویب برنامه‌های بلندمدت سازمان در چارچوب خط مشی‌های اساسی مصوب مقام معظم رهبری.
۹- بررسی و تصویب آیین‌نامه‌های سازمان که توسط رئیس سازمان تهیه و پیشنهاد می‌گردد.
۱۰- بررسی و تصویب تشکیلات کلان و تفصیلی سازمان.

۳.۱۰ - ماده دهم

ماده ۱۰: رئیس سازمان.
رئیس سازمان به عنوان بالاترین مقام اجرایی به حکم مقام معظم رهبری برای مدت ۵ سال منصوب می‌گردد.

۳.۱۱ - ماده یازدهم

ماده ۱۱: وظایف و اختیارات رئیس سازمان.
۱- اجرای رهنمودها و تدابیر مقام معظم رهبری.
۲- ارائه پیشنهاد برنامه و بودجه سازمان به مراجع ذی‌صلاح جهت تصویب.
۳- تهیه و تنظیم آیین‌نامه‌های لازم و ارائه به هیات امناء جهت تصویب.
۴- تهیه تشکیلات و شرح وظایف تفصیلی سازمان و سازمان‌های وابسته.
۵- اجرای ضوابط، مقررات مصوب هیات امناء و سایر مراجع ذی‌صلاح و صدور دستورالعمل‌های اجرایی لازم.
۶- اجرای سیاست‌ها و خط مشی‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های مصوب.
۷- تهیه صورت‌های مالی و گزارش عملکرد سالیانه و ارائه به رکن نظارتی جهت بررسی و اظهار نظر و هیات امناء جهت تصویب و تقدیم به دفتر مقام معظم رهبری.
۸- تاسیس، تعطیل و یا انحلال نمایندگی و یا واحد اداری در داخل کشور در چارچوب تشکیلات مصوب.
۹- اجرای وظایف محوله در چارچوب قوانین و مقررات حاکم بر کشور.
۱۰- نصب و عزل معاونین، مسئولین دفاتر و ادارات، نمایندگی‌ها، رؤسا و اعضاء هیات مدیره شورای سیاست‌گذاری‌ سازمان‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی وابسته.
۱۱- امضای کلیه مکاتبات، اسناد تعهدآور، تعهدآور، قراردادها و انجام معاملات و صدور اجازه پرداخت در قالب اعتبارات و آیین‌نامه‌های مصوب.
۱۲- افتتاح حساب نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری و نیز نگهداری حساب‌ها و حفظ و حراست از اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول سازمان.
۱۳- طرح و اقامه دعوی و دفاتر از هرگونه دعوی علیه سازمان در مراجع قضایی، اداری و... با اختیار تعیین وکیل یا نماینده حقوقی و حق تفویض اختیار لازم به آنان در راستای حفظ از منابع سازمان.

۳.۱۲ - ماده دوازدهم

ماده ۱۲: رکن نظارتی.
رکن نظارتی توسط دفتر مقام معظم رهبری معرفی خواهد شد.

۳.۱۳ - ماده سیزدهم

ماده ۱۳: منابع مالی.
۱- اعتبارات مصوب در بودجه عمومی کشور.
۲- کمک‌های مقام معظم رهبری.
۳- کمک‌های نقدی و غیرنقدی اشخاص حقیقی و حقوقی که به عنوان هدیه یا وجوه خیریه و مانند آن در چارچوب آیین‌نامه‌های مصوب هیات امناء در اختیار سازمان قرار گیرد.
۴- درآمدهای ناشی از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و انتشاراتی و دیگر فعالیت‌های مرتبط با ماموریت‌های سازمان.
۵- درآمدهای ناشی از موقوفاتی که سازمان مجاز به استفاده از آن‌ها می‌باشد.
۶- وام و تسهیلات مالی.
۷- وجوه ناشی از فروش و اجاره اموال.

۳.۱۴ - ماده چهاردهم

ماده ۱۴: سال مالی.
سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند همان سال ختم می‌گردد.

۳.۱۵ - ماده پانزدهم

ماده ۱۵: صورت‌های مالی.
کلیه صورت‌های مالی و گزارشات عملکرد سالیانه، حداکثر تا پایان خردادماه سال بعد جهت تصویب به هیات امناء ارائه می‌شود و این اسناد باید حداقل ۱۵ روز قبل از تشکیل جلسه هیات امناء در اختیار رکن نظارتی قرار گیرد.
تبصره: هیات امناء با لحاظ نظرات رکن نظارتی صورت‌های مالی و گزارشات عملکرد را بررسی و تصویب می‌نماید.

۳.۱۶ - ماده شانزدهم

ماده ۱۶: بودجه.
برنامه و بودجه سالیانه سازمان طبق بخشنامه و چارچوب‌ها و سهم بودجه ابلاغی از طرف دفتر مقام معظم رهبری تهیه و حداکثر تا پایان مهرماه هر سال جهت تصویب به هیات امناء ارائه می‌گردد.

۳.۱۷ - ماده هفدهم

ماده ۱۷: تغییرات در اساسنامه.
هرگونه تغییر و اصلاح در مفاد اساسنامه منوط به تصویب مقام معظم رهبری می‌باشد.

۴ - منبع

---

• سایت سازمان تبلیغات اسلامی، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۰۳/۰۲.